Welk geloof of religie iemand aanhangt wordt in verreweg de meeste situaties bepaald door de gemeenschap waarbinnen iemand leeft. Omgekeerd bindt religie mensen aan diezelfde gemeenschap. Niet voor niets betekent het Latijnse 'religare', 'binden' of 'verbinden'. Religie is een sociaal bind- of dwangmiddel. Door religieuze voorschriften en wetgeving op gebied van moraal, omgangsvormen, seksualiteit beïnvloedt het geloof mensen in hun denken en handelen.
In met name de westers wereld meent men dat geloof een individuele keuze is. Dit is een misvatting. De realiteit is dat men een geloof van huis uit heeft meegekregen en dat daarom het geloof dat iemand aanhangt, individueel gezien, volstrekt toevallig is. Slechts een kleine minderheid kiest vrij en bewust een (andere) geloof. Omdat de traditionele gemeenschappen en gezinsverbanden zwakker zijn geworden, is de opvatting over geloof veranderd. Eerst was het een vanzelfsprekende overtuiging die men deelde met de andere leden van de gemeenschap. Met het losser worden van die oorspronkelijke gemeenschap zijn de leden geïsoleerd geraakt en daarmee ook hun geloof 'individueler' geworden. De opvatting dat geloof een individuele keuze is weerspiegelt slechts dat feit.
Het geloof als bindende kracht of dwang binnen een gemeenschap is echter verdwenen. Dat is de reden dat geloof bij velen is verwatert tot jaarlijkse bezoekjes aan de Kerstnachtmis, traditionele gewoonten als doop of communie, het jaarlijks bezoek aan een uitvoering van de Matteus-Passion of bekering tot het "Ietsisme" of spiritualisme. Nu spreekt we netjes van een katholieke, hervormde of gereformeerde 'achtergrond', zoals bij een watermerk op een bankbiljet.
Met het wegvallen van de traditionele gemeenschappen zijn nieuwe gemeenschappen ontstaan, die opnieuw en bewust op religieuze leest geschoeid zijn. De leiders van deze gemeenschappen gebruiken de bindende kracht van religie. Zij legitimeren - zoals geestelijke leiders altijd doen - hun macht en gezag op religieuze teksten. Deze nieuwe gemeenschappen hebben een zeer grote aantrekkingskracht op iedereen die zich geïsoleerd voelt en binding zoekt met een gemeenschap. Niet voor niets zijn de mega-kerken juist in de VS - met haar super-individualistische cultuur -groot en machtig geworden. Ook geloofsgenootschappen als die van de Jehova's Getuigen oefenen daarom op 'lost souls' een grote aantrekkingskracht uit.